Қоғамдық тыңдаулар 21 маусым 2021 жылы 16:00 сағатта онлайн-конференция форматында өткізіледі.

https://zoom.us/webinar/register/WN_sm38VMCrTiydkFOxyJJHYw
Конференция сәйкестендіргіші: 919 0916 8071

Рұқсат коды: 532011

Қоғамдық тыңдауды ұйымдастыруға жауапты орган: «Алматы облысының Табиғи ресурстар және табиғатты пайдалануды реттеу басқармасы» ММ — тел.: 8(7282)32-92-67, email: [email protected]

Жоба бойынша құжаттама орналастырылған интернет-ресурстың мекенжайы: https://www.gov.kz/memleket/entities/zhetysu-tabigat/activities

«QazaqGeography» РҚБ  https://qazaqgeography.kz

«Шарын» МҰТП http://charyn.kz

Ескертулер мен ұсыныстар қабылданатын «QazaqGeography» РҚБ электрондық пошта мекенжайы: [email protected]

Тапсырыс беруші: «QazaqGeography» РҚБ, тел.: 8 (7172) 999 336 (1012), 87056021578,  email: [email protected]

Әзірлеуші: «Қазақстан биоалуантүрлілікті сақтау ассоциациясы» РҚБ тел: +7 (727) 2481409, email: [email protected]

Жобалық құжаттамамен қағаз түрінде мына мекен-жайлар бойынша танысуға болады: «QazaqGeography» РҚБ, Нұр-Сұлтан қ., Абай даңғылы № 22 үй.

Алматы облысының Табиғи ресурстар және табиғатты пайдалануды реттеу басқармасы» ММ, Алматы облысы, Талдықорған қ,, Қабанбай Батыр көшесі, № 26 үй.

Жоба бойынша ескертулер мен ұсыныстар электрондық пошта арқылы қабылданады: [email protected]

Іс-шараға Қазақстанның экологиялық ұйымдары қауымдастығы президиумының төрағасы Ә.Назарбаева, ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрі М.Мырзағалиев, БҰҰ PAGE директорлар кеңесінің мүшесі, UNITAR Планета бөлімінің директоры А.Маккей, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Е.Абақанов, М.В. Ломоносов атындағы ММУ профессоры, Ресей экологиялық академиясының академигі С.Бобылев, БҰҰ Даму бағдарламасының Қазақстандағы тұрақты өкілі Я.Бериш және қоршаған ортаны қорғау мен сақтау саласындағы басқа да белгілі қайраткерлер мен сарапшылар қатысты.
ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің аумақтық департаменттері мен «Жасыл ел» жастар еңбек жасақтарның өкілдері, еліміздегі ЖОО экология және биология кафедраларының профессорлық-оқытушылар құрамы, магистранттары мен докторанттары, Елбасы кітапханасының еріктілері бұл іс-шараға бейнеконференция арқылы қатысты.

Тәуелсіздік алғаннан бері Тұңғыш Президентіміз Н.Ә. Назарбаевтың стратегиялық бастамалары қоршаған ортаны жақсартуға, жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды кеңейтуге, табиғатқа деген қамқорлықты тәрбиелеуге бағытталған еді.
2007 жылы БҰҰ Бас ассамблеясының 62-сессиясында Н.Ә. Назарбаев жаһандық энергетикалық-экологиялық стратегияны құрып, мазмұнын БҰҰ-ның тұрақты даму жөніндегі дүниежүзілік саммитінде талқылауды ұсынды.
2011 жылы БҰҰ сессиясында Елбасы аймақтағы жасыл экономиканы күшейтуге бағытталған «Жасыл көпір» серіктестік бағдарламасын ұсынды. Аталмыш бағдарлама тұрақты даму жөніндегі БҰҰ-ның «Рио+20» дүниежүзілік саммитінде «жасыл» экономикаға көшудің аймақаралық тетігі ретінде мақұлданды.
Қазақстанның көрнекті жобаларының бірі, «Болашақ энергиясы» атты «ЭКСПО-2017» көрмесі абыроймен жүзе асырылды. Бұл көрме елімізге энергияны үнемдейтін озық технологияларды, баламалы энергия көздерін пайдаланудың соңғы жетістіктерін тартуға мүмкіндік берді.
Мемлекет басшысы Қ.К. Тоқаев экономиканың басты бағыттарының бірі ретінде көгалдандыру мен қоршаған ортаны қорғау деп белгілеп, 2021-2025 жылдарға арналған «Жасыл Қазақстан» ұлттық жобасын бастаған болатын. Көміртегінің жұтылуын арттырып, шөлейттенуді тежеу мақсатында бес жылдың ішінде ормандарға 2 миллиардтан астам ағаш және елді мекендерге 15 миллион ағаш егу жөніндегі ауқымды жұмыс жүзеге асырылып жатыр.

Ағымдағы жылдың 1-шілдесінен бастап қоршаған ортаны қорғаудың халықаралық заңнама стандарттарына сәйкес келетін Қазақстан Республикасының жаңа Экологиялық кодексі күшке енеді. Осылайша Қазақстан посткеңестік кеңістіктегі «жасыл экономика» идеясын жүзеге асыра бастаған алғашқы мемлекет атанды.
– Биыл қазақстандықтар тарихи мәні зор ел Егемендігінің 30 жылдығын атап өтпек. Бұл – үлкен мерейтой. Оның арқасында біз жүріп өткен жолымыздың қорытындысын жасау мүмкіндігіне қол жеткізіп отырмыз. Әлем табиғатты тіршіліктің қайнар көзі және біртұтас организм ретінде қабылдап үйренді. Сондықтан өмір сүру сапасын жақсартуда табиғат тепе-теңдігі мен экожүйелердің әлемдік тепе-теңдігін сақталуы тиіс. Елбасы Н.Ә.Назарбаев 2012 жылғы «Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына жолдауында әлемдік энергетикалық қауіпсіздік пен табиғи ресурстардың сарқылуын ХХІ ғасырдағы сын-қатерлердің бірі екенін атап өтті. «Жасыл экономика» идеясын жалғастырып келе жатқан мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев экономиканы көгалдандыру мен қоршаған ортаны қорғау ісіне зо көңіл бөледі. Өз сөзінде ол экономикалық өсімнің «жасылдана» түсуін қадағалау маңыздылығын әрдайым белгілейді, – деді Елбасы кітапханасының директоры Бақытжан Темірболат.

– Тәуелсіздік алған сәттен бастап Елбасы Қазақстанның өмірінен орын алған  экология мәселелеріне ерекше көңіл бөліп келеді. Қазақстанды жаңғыртудың әр стратегиясында елдің «жасыл» жолға көшуіне негізделген экономиканың орнықты да тиімді моделін құруға нақты бағдарлар айқындалды. Бүгінде Халықаралық жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар орталығы Еуропа мен Азия елдерінің жетекші халықаралық ұйымдары мен зерттеу құрылымдарымен стратегиялық әріптестік қатынастарды орнатуда, сондай-ақ, жасыл технологияларды трансферттеу мен енгізуде, Қазақстан бизнесіне құйылған халықаралық жасыл инвестициялар ағынының тиімді тетіктерін ұйымдастыруда, қазақстандық көміртегі бірлігінің айналымын буланатын газдардың жалпы әлемдік нарығына белсенді интеграциялауда «Жасыл көпір» серіктестік бағдарламасының қолданбалы жобаларымен айналысады, – деп атап өтті «Қазақстанның экологиялық ұйымдарының қауымдастығы»  ЗТБ төралқа төрағасы Әлия Назарбаева.
– Қазақстанның «жасыл» экономикаға көшу тұжырымдасының жүзеге асырыла бастағанынан  сегіз жылдай уақыт өтті. Содан бері біз бір қатар нәтижелерге қол жеткіздік. Атап айтқанда, жаңартылатын энергия көздері (ЖЭК) саласында елімізде жиынтық қуаты 1634,7 МВт болатын ЖЭК-тің 115 нысаны салынды. 115 ЖЭК нысанының электр энергиясын болжамды өндіруі шамамен 3,2 млрд кВтс немесе электр энергиясын өндірудің жалпы көлемінің 3%-ын құрайды. 2019 жылы ЖІӨ-нің энергия сыйымдылығы 2008 жылғы деңгейден 33,1%-ға төмендеді, белгіленген индикаторға 2025 жылға дейін қол жеткізілді. Қайта өңделген және кәдеге жаратылған өндіріс қалдықтарының үлесі 2020 жылы 36%-ды, ҚТҚ-18%-ды құрады, ел тұрғындарының 81%-ы қалдықтарды жинау және шығару қызметтерімен қамтамасыз етілді. 2020 жылғы желтоқсанда «Климаттық амбициялар саммитінде» Мемлекет басшысы Қазақстанның 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізуді көздейтінін мәлімдеді. Былтыр біз Төмен көміртекті даму тұжырымдамасын әзірлеуге кірістік. Бүгінде Жасыл экономикаға көшу тұжырымдамасының екінші кезеңін іске асыру өзекті болып отыр. 2021-2030 жылдарға жоспарланған екінші кезең суды тиімді пайдалануға, жаңартылатын энергетика технологияларын дамытуға, оны кеңінен енгізуді ынталандыруға бағытталған ұлттық экономиканы қайта құру шараларын қамтиды, – деді Қазақстан Республикасының экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиев.
Күні кеше ғана, 22 мамырда Елбасы қазақстандықтарды мүмкіндігінше көбірек көшет егуге шақырды.
«Егер адамдардың бәрі ауласына тал ексе, қалалар мен ауылдарда жыл сайын ағаш отырғызылса, біз «жасыл» елге айналамыз. Жасыл желек – елді мекендердің «өкпесі», таза ауа, жанға сая. Біз оны болашақ ұрпақ үшін өсіреміз…», – дейді Н.Ә. Назарбаев.
Бұл үндеуді қолдаған дөңгелек үстелдің қатысушылары Елбасы кітапханасы жанындағы саябаққа ағаш отырғызды.
Жиырма жылдың ішінде бас қаланың айналасын нағыз орман қоршап үлгерді. Бүгінде оның қойнауында 9,6 миллионнан астам ағаш пен 1,8 миллионға жуық бұта өседі. Орманды алқап біртіндеп кеңею арқылы Бурабай-Щучинск курорт аймағынан өтіп, кейін Павлодар, Қарағанды және Қостанай ормандарына қосылуы тиіс.
Биылдың өзінде миллионнан астам жасыл желек отырғызылмақ. Бұл шешімнің қаланы желден қорғап, қолайлы климат құруға бағытталған «жасыл белдеуді» нығайтатыны анық.

Қоғамдық тыңдаулар 21 маусым 2021 жылы 16:00 сағатта онлайн-конференция форматында өткізіледі.

Қатысу үшін келесі сілтеме бойынша өтуіңізді сұраймыз: https://zoom.us/j/93682376215?pwd=TkllQTRHazFscG9ZK3ZrY2xVTVJWQT09

Конференция сәйкестендіргіші: 936 8237 6215

Рұқсат коды: 967083

Қоғамдық тыңдауды ұйымдастыруға жауапты орган: «Алматы облысының Табиғи ресурстар және табиғатты пайдалануды реттеу басқармасы» ММ — тел.: 8(7282)32-92-67, email: [email protected]

Жоба бойынша құжаттама орналастырылған интернет-ресурстың мекенжайы: https://www.gov.kz/memleket/entities/zhetysu-tabigat/activities

«QazaqGeography» РҚБ  https://qazaqgeography.kz

«Шарын» МҰТП http://charyn.kz

Ескертулер мен ұсыныстар қабылданатын «QazaqGeography» РҚБ электрондық пошта мекенжайы: [email protected]

Тапсырыс беруші: «QazaqGeography» РҚБ, тел.: 8 (7172) 999 336 (1012), 87056021578,  email: [email protected]

Әзірлеуші: «Қазақстан биоалуантүрлілікті сақтау ассоциациясы» РҚБ тел: +7 (727) 2481409, email: [email protected]

Жобалық құжаттамамен қағаз түрінде мына мекен-жайлар бойынша танысуға болады: «QazaqGeography» РҚБ, Нұр-Сұлтан қ., Абай даңғылы № 22 үй.

Алматы облысының Табиғи ресурстар және табиғатты пайдалануды реттеу басқармасы» ММ, Алматы облысы, Талдықорған қ,, Қабанбай Батыр көшесі, № 26 үй.

Жоба бойынша ескертулер мен ұсыныстар электрондық пошта арқылы қабылданады: [email protected]

Бұл туралы ҚР экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиевтің Алматы облысына жұмыс сапары барысында белгілі болды. Ведомство басшысына «Алтын Емел» және «Шарын»ұлттық парктерінің инфрақұрылымын дамыту жобасы таныстырылды.

Естеріңізге сала кетейік, биылғы жылы аталған ұлттық парктердің учаскелерін туристік және рекреациялық қызметті жүзеге асыру үшін ұзақ мерзімді пайдалануға беруге арналған конкурстардың қорытындылары бойынша «QazaqGeography»РҚБ жеңімпаз атанды.

Экотуризмді дамыту Тұжырымдамасына сәйкес ұлттық парктерде қауіпсіз туристік маршруттар мен соқпақтарды дамытуға, туристік объектілерді күрделі құрылыстарсыз орналастыруға ерекше мән беріледі. Сондай-ақ, заманауи визит-орталықтар, глэмпингтер, кемпингтер, қазақ ауылы және керуен жолын, тамашалау алаңдарын, демалуға арналған орындар жасау қарастырылған.

«QazaqGeography» компаниясының Басқарма төрағасы Орман Нұрбаевтың айтуынша, ұлттық парктердің жұмысында балалар мен жастардың білім беру қызметіне баса назар аударылатын болады.

«Келушілерге аймақтың қайталанбас табиғаты туралы ғана емес, оның тарихы жайлы да әңгімелеу жоспарланып отыр. Өздеріңіз білетіндей, Алтын-Емел ұлттық паркінің аумағында ежелгі Бесшатыр қорғандары орналасқан. Сондай-ақ, қазақтың ұлы ғалымы Шоқан Уәлиханов өмірінің соңғы жылдарын «Алтын-Емел» жерінде өткізді. Біз осындай тарихи жағдайларды жас ұрпаққа жеткізуді мақсат етіп отырмыз », — деп атап өтті инвестор.

Өз кезегінде, «Алтын Емел» МҰТП бас директоры Халық Баяділов экотуризмді дамыта отырып, өз экономикасын көтере алған елдердің үлгісі бойынша инвестормен ынтымақтасуға дайын екенін білдірді.
Министр ұлттық парктерде экотуризмнің дамуы маңызды екенін атап өтті.

«Қазақстанда экологиялық, ұйымдастырылған туризмді дамыту қажет. Елдэіміздің экотуризмді дамыту әлеуеті зор. Мемлекет басшысы ел ішінде экологиялық туризм мәдениетін дамыту міндетін қойды. Бұл азаматтардың экологиялық білім алуына, табиғатқа ұқыпты қарауға ықпал ететініне сенімдімін. Ең бастысы, жобалар табиғатқа зиян келтірілмей жүзеге асырылуы керек. Бұл ерекше қорғалатын табиғи аумақтар», — деді Мағзұм Мырзағалиев.

Биылғы жылғы маусым айында сарапшылар, экологтар мен қоғам өкілдерін шақыра отырып, ұлттық парктердің осы жобалары бойынша қоғамдық тыңдаулар өткізу жоспарлануда.

Тендерлік қорытынды бойынша №2 хаттама.

Жаза – 4 АЕК-тен бас бостандығынан айыруға дейін

Комитет басшысы өз сөзінде ағаштарды заңсыз кесу себептерінің бірі – құқық бұзушыларға қойылатын жауапкершіліктің төмен екенін атап өтті. Бұдан былай Экология министрлігінің бастамасымен Қылмыстық және әкімшілік кодекстерге енгізілген өзгерістерден кейін жасыл желекті рұқсатсыз кескендер қатаң жазаланады.

«Бұған дейін Қызыл кітапқа енген өсімдікті зақымдағаны үшін 4 АЕК көлемінде айыппұл салынған болатын. Қазір, егер біреу сирек кездесетін ағаштарға зиян келтірсе, оған 500 АЕК-ке дейін, ал жойған жағдайда 1000 АЕК-ке дейін айыппұл салынады. Бұл орман заңнамасын бұзудан келтірілген зиянның мөлшерін есептеу үшін базалық мөлшерлемелерге өзгерістер енгізілгеннен кейін мүмкін болды», — деп атап өтті Асхат Қайнарбеков.

Сонымен қатар Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекске де өзгерістер енгізілген. Оған сәйкес мемлекеттік орман қоры аумағында ағашты заңсыз кескені үшін ең жоғары жаза 100 АЕК-ке дейін, ал залал мөлшеріне қалай 1000 АЕК-ке дейін құрайды. Егер ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда өсетін ағаштар кесілсе – заңсыз «өндіру» тәркіленіп, 500 АЕК-ке дейін айыппұл салынады. «Егер залал 100 АЕК-тен асса, онда бұл жерде Қылмыстық кодекстің нормалары қолданылады. Бұл жағдайда максималды жауапкершілік 45 тәулікке дейін қамауға алынуы мүмкін», — деп атап өтті ведомство басшысы.

Елді мекендер аумағында ағаштарды қорғау мәселесі жергілікті атқарушы органдардың құзыретіне жататынына қарамастан, Экология министрлігі жалпы республика бойынша өсімдіктерге зиян келтіруге қарсы мемлекеттік орган ретінде қалалар немесе елді мекендер шегінде өсетін ағаштар мен бұталарды заңсыз кескені, жойғаны және зақымдағаны үшін жауапкершілікті қатайтуға қатысты базалық ставкаларға толықтырулар енгізуге бастамашылық жасады.

Ағаштарды қандай жағдайда кесуге рұқсат етіледі?

Асхат Қайнарбековтың айтуынша, ағаштарды кесуге рұқсат етілген және тіпті жоспарланған жағдайлар да бар. Алайда ол үшін арнайы рұқсат қажет.

«Әрбір өңірде орман иеленушілері бар. Оларға: әкімдіктердің орман мекемелері, ұлттық парктер, ерекше қорғалатын табиғи аумақтары жатады. Кесуге жататын ағаштардың көлемін осы мекемелер анықтайды. Бұл ағаштар санатына өлі, әлсіреген және піскен екпелер немесе өрттен кейінгі ағаштар жатады. Олар орман ауруларын тудырып, сау ағаштарға қауіп төндіреді. Сондықтан оларды уақтылы алып тастап отыру керек. Сонымен қатар, қоқыстанған орман өрттерін сөндірудің қиындауына және оның үлкен аумақтарға таралуына, көліктің өтуіне кедергі келтіруі қаупі бар. Бұл орман өрттерін сөндіру кезінде де кедергі болуы мүмкін», — деді комитет төрағасы. Оның мәліметтері бойынша, орман иеленушілер өз деректерін объектіге шығатын және ұсынылған мәліметтерді қайта тексеретін облыстық орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі аумақтық инспекциясына ұсынады. Осыдан кейін экологиялық сараптама жүргізіліп, комитет осы ағаштарды кесуге рұқсат береді.

«Кесу үшін бір көлем анықталатын, ал іс жүзінде көлем асып кететін жағдайлар болады. Бұл заңсыз кесуге де қатысты. Лимиттің асып кеткенін көру үшін бізге космомониторинг көмектеседі. Біз ай сайын көрсеткіштерді «Қазақстан ғарыш сапары» компаниясымен салыстырамыз. Егер заң бұзушылықты көрсек, онда құқық қорғау органдарымен жұмыс істейміз, залалды анықтаймыз», — деді Асхат Қайнарбеков.

Мақсат – Қазақстанның орманды аумағын 5%-ға дейін ұлғайту

Қазір Қазақстанның ормандылық деңгейі 4,8%-ды құрайды. Ендігі кезекте 2030 жылға дейін бұл көрсеткішті 5%- ға дейін жеткізу жоспарланған.

«Аталған көрсеткішке жету үшін аз ғана қадам қалғандай болуы мүмкін. Алайда елдің ауқымдылығын ескере отырып, бұл үшін үлкен жұмыс күтіп тұрғанын ескеруіміз керек. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың елде 2 млрд ағаш отырғызу жөніндегі тапсырмасы бұл міндетті орындауға ықпал ететіні сөзсіз. Қазір ормандарды молықтыру мен орман өсірудің кешенді жоспары әзірленді, әр өңір өз көрсеткіштерін ұсынды. Біздің министрлік жанынан жұмыс тобы құрылды, ол облыстардың жоспарларын зерделейді. Содан кейін олар Үкіметтің қарауына жіберіледі», — деп атап өтті Асхат Қайнарбеков.

Комитет басшысы бұл көп еңбекті қажет ететін жұмыс екенін айтады. Сөзіне сенсек, ағаш егу және оны өсіру жұмыстарының алдында орман дақылдары қорына кешенді талдау жасалады. Қанша ағаш отырғызу қажет, қажетті техниканың саны анықталады, топырақтың сапалық көрсеткіштері, орман тұқымы базасының объектілеріне талдау, тұқым қорына талдау жүргізіледі.

«Жалпы, біз жыл сайын 60 мың гектар алқапқа ағаш егеміз. Алдағы кезеңде көлем алға қойылған міндеттерді ескере отырып ұлғайтылады», — деп толықтырды ведомство басшысы.

Сонымен қатар, өткен Үкіметтің кеңейтілген отырысында ел Президенті «Жасыл Қазақстан» жобасын әзірлеуді тапсырған еді. Ол сондай-ақ ауқымды көгалдандырудың маңыздылығын атап өткен. Асхат Қайнарбеков бұл бастама табиғи-климаттық жағдайларға мультипликативті әсер етеді деп санайды.

Олар табиғатты бала кезінен бағалай бастайды

Асхат Қайнарбековтың пікірінше, экологиялық мәдениет төмен болғандықтан заңбұзушылар табиғатқа қасақана зиян келтіреді. Сонымен бірге ол тәрбиені экологиялық мәдениеттің маңызды құрамдас бөлігі деп санайды.

«Мұндай фактілерді жою, ағаштарды заңсыз кесудің алдын алу үшін жауапкершілікті күшейту және айыппұлдардың өсуі маңызды рөл атқарады. Алайда бұл жолда ең маңыз қадам – экомәдениетті қалыптастыру мен ерте жастан тәрбиелі білім беру», — деп түйіндеді сөзін комитет басшысы.

ҚазАқпарат

Сараптау комиссиясының құрамына кәсіби шетелдік және отандық фотографтар, фотосурет саласындағы сарапшылар, БАҚ өкілдері кіреді. Байқауға әуесқойлар фотографтар мен  18 жастан асқан кәсіби мамандар қатыса алады.

Қатысушылардың жұмыстары 2021 жылдың 1 ақпанынан 15 сәуіріне дейін қабылданады. Байқау шарттарымен мына сілтеме арқылы толығырақ танысуға болады https://www.photocontest.kz/.

Осы іс-шара арқылы ұйымдастырушылар адам мен табиғаттың өзара қатынас мәселелеріне, табиғи әртүрлілікті сақтауға қоғамдық назар аударуды, қоршаған ортаны құрметтеу идеяларын  кеңінен насихаттауды көздейді.

Бұған дейін Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев экологиялық білім берудің, мектеп қабырғасынан бастап халықты ағартудың маңыздылығын атап өткен болатын. Осыған байланысты, Экология министрлігі қоршаған ортаны құрметтеу, жануарларға жауапкершілікпен қарау салаларындағы жағдайды жақсарту, сондай-ақ ұлттық парктерде экотуризмді дамыту үшін құжаттар пакетін дайындауда.

Осы мәселелерді шешу үшін министрлік тиісті бас жоспарларды әзірледі, оларды халықпен талқылау бойынша жұмыстар жүргізілуде. Сонымен қатар, қабылданатын шешімдердің ашықтығын қамтамасыз ету мақсатында ұлттық парктер жанынан қоғамдық кеңестер құрылды.

«National Geographic Qazaqstan» журналының редакциясы өз қызметінде экология, қоршаған ортаны қорғау, жануарлар дүниесі саласындағы өткір мәселелерді де көтереді. Серіктестердің қолдауымен журналдың қазақстандық редакциясы жыл сайын экологиялық мәдениетті қалыптастыруға бағытталған іс-шараларды өткізеді: ҚР елордасы мен өңірлерінде ғылыми экспедициялар, турлар, фотокөрмелер өткізіп, материалдарды журналда және баспаның интернет-ресурстарында жариялайды.

Көшіріп алу ⇓